سرطان دهانه رحم همانطور که از نام آن پیداست نوعی رشد غیر معمول سلول‌ها در دهانه رحم زنان است. این بیماری ممکن در مراحل اولیه خود نشانه‌ای از خود بروز ندهد اما در صورت پیشرفت بیماری و عدم توقف آن ممکن عوارضی مانند موارد فوق را به همراه داشته باشد:
- خون‌ریزی های غیر معمول واژن
- افزایش تخلیه واژنی
- احساس درد هنگام برقراری رابطه جنسی
- خون‌ریزی پس از دوران یائسگی
- احساس درد در لگن خاصره
- دوره‌های پریود طولانی‌تر از حالت معمول
- خون‌ریزی واژن پس از رابطه جنسی
چه عواملی ممکن است باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم شود؟
- پاپیلوم انسانی (HPV) که دلیل اصلی ابتلا به این نوع سرطان در میان زنان است.
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- سابقه خانوادگی در سرطان دهانه رحم
- اضافه وزن
- ابتلا به ویروس ایدز
- سابقه بارداری 3 باره و یا بیشتر
- تجربه بارداری در قبل از 17 سالگی
- سیگار کشیدن
- مصرف قرص‌های ضدحاملگی در یک دوره طولانی
- HPV ممکن است باعث رشد غیر معمول سلول‌ها در دهانه رحم شود که رشد خارج از کنترل سلول‌ها منجر به سرطان در آن ناحیه خواهد شد.
- انجام مرتب آزمایش لگن خاصره و یا تست سرطان دهانه رحم (پاپ اسمیر) می‌تواند این تغییرات در سلول‌های دهانه رحم را تشخیص دهد و در همان سطوح اولیه بیماری آن را متوقف و درمان کند. انجام این آزمایشات برای تمام بانوان در بازه سنی 21 تا 65 سال ضروری می‌باشد.
- در صورت ابتلا به سرطان دهانه رحم تمامی آزمایشاتی که از سطح دهانه رحم نمونه برداری می‌کنند می‌توانند فرد را از این موضوع مطلع کنند.
- در حال حاضر واکسن جلوگیری از ابتلا به HPV موجود است. واکسینه شدن در مقابل این بیماری فرد را از ابتلا از انواع بسیاری از HPV که در نهایت ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم شود جلوگیری می‌کند.
- نرخ درمان و بهبود کامل در میان مبتلایان به این بیماری در سطوح مختلف آن متفاوت است. نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که اطلاع به موقع از این بیماری درمان آن را بسیار ساده‌تر خواهد کرد و این موضوع انجام آزمایشات مربوط را در دوره‌های زمانی مشخص و منظم بسیار حیاتی می‌کند.
سرطان دهانه رحم چیست؟ این بیماری چقدر در میان افراد شایع است؟
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، سرطان دهانه رحم به رشد غیر معمول سلول‌ها در دهانه رحم(محل اتصال قسمت پایینی رحم به انتهای واژن) اطلاق می‌شود. این نوع سرطان به نسبت از بیماری‌های شایع در میان زنان محسوب می‌شود. سالانه حدود 1000 زن در ایران به بیماری سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شوند. در حال حاضر با حضور آزمایشات مربوط به HPV و نمونه‌برداری‌ها از سطح دهانه رحم، آمار ابتلا به این بیماری کاهش پیدا کرده و تعداد افراد بهبود یافته افزایش یافته است. اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که دسترسی به این آزمایشات به سادگی صورت نمی‌پذیرد، خطر بیشتری در کمین بانوان است و ابتلا به این بیماری در میان آن‌ها شایع‌تر است.
سرطان دهانه رحم با سایر سرطان‌ها که ممکن است در قسمت‌های دیگر رحم رخ دهد متفاوت است. این نوع سرطان اگر به موقع تشخیص داده شود احتمال بهبود و درمان بالایی دارد. واکسینه شدن علیه HPV تا حد خوبی افراد را در برابر ابتلا به این نوع سرطان مقاوم می‌کند.
آیا سرطان دهانه رحم ارثی است؟
تاکنون هیچ گونه دلیل ژنتیکی مرتبط به سرطان دهانه رحم یافت نشده است. با این وجود این اتفاق در برخی خانواده‌ها رخ داده است. پس بانوانی که مادر و یا خواهرشان سشابقه ابتلا به سرطان دهانه رحم را دارند در معرض خطر بیشتری نسبت به افرادی که سابقه این بیماری را در خانواده خود ندارند قرار دارند.
سطوح مختلف سرطان دهانه رحم
سطح بندی سرطان دهانه رحم به این موضوع اشاره دارد که میزان گسترش بیماری در هنگام بیماری به چه مقدار بوده است. سطح بندی سرطان بخش مهمی از پیاده کردن روش درمانی مناسب بیمار را شامل می‌شود. در حالت کلی سرطان دهانه رحم دارای 5 سطح زیر می‌باشد:
- سطح 0: در این سطح هنوز بیماری به عنوان سرطان شناخته نمیشود. سلول‌های غیر عادی فقط در سطح دهانه رحم حضور دارند.
- سطح 1: مقدار بسیار کمی از تمور در محل مشاهده شده است ولی این تمور به سایر قسمت‌ها سرایت نکرده و هنوز به دیگر اندام‌ها آسیبی وارد نشده است.
- سطح 2: تمور در تا حد زیادی در دهانه رحم پخش شده است، ولی هنوز به بخش‌های دیگر مانند قسمت‌هایس پایینی رحم آسیبی وارد نشده است.
- سطح 3: سرطان حالا دیگر رشد کرده و به قسمت‌های پایینی واژن رسیده است و ممکن است لگن خاصره را نیز تاحت تاثیر قرار داده باشد.
- سطح 4: این سطح پیشرفته‌ترین حالت سرطان دهانه رحم را نشان میدهد. در این سطح سرطان به قسمت‌های دیگر بدن مانند مثانه و مقعد گسترش پیدا کرده است و بیماری در وضعیت بسایر خطرناکی قرار دارد.احتمال درمان سرطان دهانه رحم در سطوخ اولیه بسیار بالاتر از مرحله آخر است و تشخیص به موقع آن از اهمیت بسیار بالایی در درمان کامل بیمار برخوردار است.
چه راه‌هایی برای درمان سرطان دهانه رحم وجود دارد؟
جراحی تقریبا رایج‌ترین روش درمان سرطان دهانه رحم است، بخصوص در سطوح اولیه بیماری که اندام‌های زیادی تحت تاثیر بیماری قرار ندارند. ممکن است در برخی موارد از عمل برداشتن رحم برای توقف بیماری اسشتفاده شود که البته در صورت جوان بودن بیمار سعی در استفاده از روش‌های دیگر است تا امکان مادر شدن از فرد گرفته نشود.
پرتو درمانی دیگر روش درمان این نوع سرطان است. البته پرتو درمانی ممکن است عوارضی با خود به همراه داشته باشد که در میان آن‌ها می‌توان به تغییرات پوستی، سوزش در واژن، اسهال و حالت تهوع اشاره کرد.
دارو درمانی نیز ممکن است در روند درمان سرطان دهانه رحم مورد استفاده قرار گیرد و حتی برای درمان آن کافی باشد. البته در اکثر مواقع درمان دارویی با پرتو درمانی همراه می‌شود. همچنین درمان دارویی شاید برای کسانی استفاده شود که سابقه ابتلا و بهبود را دارند و مجددا به سرطان دهانه رحم مبتلا شده‌اند.
------------------------------------------------------------------------------
مشاهده ساير مطالب وبلاگ مطب پلاس
پي‌نوشت: با مطب پلاس امکان دريافت نوبت از بهترين پزشکان تهران، مشهد، يزد، اصفهان، کردستان و... فراهم است.