اختلالات هورموني زماني اتفاق مي‌افتد که سطح هورمون در بدن شما کمتر و يا بيشتر از حد معمول باشد. هورمون‌ها نقس بسيار مهمي در اکثر فعاليت‌هاي بدن دارند و تغيير کوچکي در وضعيت آنها مي‌تواند تاثير بسياري در سراسر بدن شما داشته باشد. مهم ترين اين فعاليت‌ها عبارتند از:
- عملکرد قلب و سيستم گردش خون
- چرخه توليد مثل در بانوان و آقايان
- درجه حرارت بدن
- سيستم سوخت وساز بدن
- ساعت بدن و چرخه خواب در طول شبانه روز
- استرس
تغييرات هورموني مي‌تواند بر روي هر دو جنس به صورت يکسان تاثير بگذارد. عدم تعادل در هورمون رشد، انسولين، آدرنالين و استروئيد مي‌تواند زنان و مردان را با مشکل مواجه کند؛ حال آنکه اختلال در تستوسترون خاص مردان و عدم تعادل در استروژن و پروژسترون خاص زنان مي‌باشد.
علل اختلالات هورموني
هر کسي در طول زندگي خود دوره هاي طبيعي عدم تعادل هورموني را بنا به شرايط موجود تجربه خواهد کرد. اما عدم تعادل هورموني ممکن است بر اثر عدم کارکرد درست غدد درون‌ريز هم اتفاق بيفتد.
غدد درون ريز سلول هايي هستند که وظيفه توليد، ذخيره و آزاد کردن هورمون ها را در خون دارند. چندين غدد درون ريز وجود دارد که در سراسر بدن قرار دارند و اندام هاي مختلف را کنترل مي کنند، از جمله:
- گنادها (بيضه ها و تخمدان ها)
- غده فوق کليه (آدرنال)
- غده هيپوفيز
- غده هيپوتالاموس
- تيروئيد و غدد پاراتيروئيد
- غده پينه آل
- جزاير پانکراس
چندين بيماري وجود دارد که به برخي از يا چندين غدد درون ريز آسيب وارد مي کند. عادت هاي زندگي و محيط نيز ممکن است نقش مهمي در عدم تعادل هورموني داشته باشند.
علائم اختلال هورموني در مردان و زنان
علائم عدم تعادلات هورموني در مردان و زنان بستگي به غده‌ها و هورمون هاي آنها دارد.
علائم مرتبط با علل رايج اختلالات هورموني عبارتند از:
- تغييرات در ضربان قلب
- افزايش وزن يا کاهش وزن.
- عرق کردن بيش از حد يا نامشخص.
- مشکل خواب.
- تغيير در حساسيت به سرما و گرما.
- پوست خشک يا خارش پوست.
- تغييرات در فشار خون..
- استخوان ضعيف يا شکننده.
- تغيير در غلظت قند خون.
- تحريک پذيري و اضطراب.
- بي نظمي و خستگي طولاني مدت.
- افزايش تشنگي.
- افسردگي.
- سردرد.
- نياز به رفتن به حمام بيشتر يا کمتر از معمول.
- نفخ.
- تغيير در اشتها.
- کاهش ميل جنسي.
- موهاي نازک شده، شکننده.
- ناباروري.
- صورت پف کرده.
- تاري ديد.
- يک ورم در گردن.
- تندرنس سينه
علائم اختلالات هورموني در زنان
زنان به طور طبيعي چندين دوره عدم تعادل هورموني را در طول زندگي خود تجربه مي کنند، از جمله:
- بلوغ
- قاعدگي
- بارداري، زايمان و شيردهي
- دوران پيري، يائسگي و بعد از يائسگي
زنان همچنين در معرض خطر ابتلا به انواع مختلف اختلالات ناسازگاري هورموني نسبت به مردان هستند زيرا آنها داراي اندام و سيکل هاي مختلف اندوکرين هستند.
نشانه هاي عدم تعادل هورموني در زنان عبارتند از:
- دوره هاي سنگين، نامنظم يا دردناک‌تر از حالت معمول
- پوکي استخوان
- تشعشع گرم و عرق شبانه
- خشکي واژن
- تندرنس سينه
- سوء هاضمه
- يبوست و اسهال
- آکنه در طي يا قبل از قاعدگي
- خونريزي رحم بدون ارتباط با قاعدگي
- افزايش رشد مو در صورت، گردن، سينه يا پشت
- ناباروري
- افزايش وزن
- ريزش مو يا نازک شدن مو
- تگ هاي پوستي يا رشد غير طبيعي
- تقويت صدا
- بزرگ شدن گلييتوريس
علائم اختلالات هورموني در مردان
مردان نيز طي دوره زندگي طبيعي دوره هاي عدم تعادل هورموني را تجربه مي کنند.
علل طبيعي اختلالات هورموني در مردان عبارتند از:
- دوره بلوغ
- سالخوردگي
مردان همچنين در معرض خطر عدم توازن هورموني هاي مختلف نسبت به زنان هستند، زيرا اندام هاي مختلف و دوره هاي مختلف اندوکرين دارند.
علائم عدم تعادل هورموني در مردان عبارتند از:
- کاهش ميل جنسي
- اختلال نعوظ (ED)
- تعداد اسپرم کم
- توده عضلاني کاهش يافته
- کاهش رشد موي بدن
- توسعه بيش از حد بافت پستان
- تندرنس سينه
- پوکي استخوان
درمان
درمان اختلالات هورموني ممکن است بسته به علت متفاوت باشد. هر فرد ممکن است نياز به انواع مختلف درمان براي عدم تعادل هورموني داشته باشد. استفاده از داروهاي جايگزين هورمون‌ها و مواردي از اين قبيل مي‌تواند به بهبود عدم تعادل هورموني کمک کند که نياز به مشورت و دستور پزشکي دارد.
اما مواردي وجود دارد که با رعايت آنها مي‌توان از ابتلا به عدم تعادل هورموني جلوگيري کرد و يا آن را کنترل کرد.
تغييرات شيوه زندگي که ممکن است به کاهش احتمال و علائم عدم تعادل هورموني کمک کند عبارتند از:
- حفظ وزن بدن
- خوردن يک رژيم غذايي مغذي و متعادل
- ورزش منظم
- تمرين بهداشت شخصي خوب، تمرکز بر روي مناطق شستشو با بسياري از روغن هاي طبيعي مانند چهره، گردن، پشت و سينه
- اجتناب از عوامل ايجاد کننده گرما، مثل آب و هواي گرم و غذاهاي تند، غني و يا گرم و نوشيدني ها
- کاهش و مديريت استرس
- تمرين يوگا، مديتيشن
- محدود کردن غذاهاي شيرين و کربوهيدرات هاي تصفيه شده
- اجتناب از غذاهاي بسته بندي شده
- جايگزين تابه هاي قديمي تر از چوب با ظروف سراميکي
- استفاده از ظروف شيشه اي براي ذخيره و گرمايش غذاها و نوشيدني ها
- محدود کردن استفاده از محصولات تميز شده با مواد شيميايي سمي، مانند سفيد کننده
- ميوه ها و سبزيجاتي را بخريد که با آفت کش ها يا مواد شيميايي براي رسيدن اسپري نشده باشند.
- مواد غذايي و نوشيدني ها را در پلاستيک مايکروويو نکنيد.
------------------------------------------------------------------------------
مشاهده ساير مطالب وبلاگ مطب پلاس
پي‌نوشت: با مطب پلاس امکان دريافت نوبت از بهترين پزشکان تهران، مشهد، يزد، اصفهان، کردستان و... فراهم است.